25 stycznia Nawrócenie św. Pawła, Apostoła

Statua św. Pawła autorstwa Adamo Tadoliniego przed bazyliką św. Piotra w Rzymie

Żyd z Tarsu, święty chrześcijański, męczennik za wiarę. Wprawdzie nie należał do grona dwunastu apostołów, ani uczniów Jezusa, jednak tradycja chrześcijańska nadała mu tytuł Apostoła Narodów. Przed swoim nawróceniem był faryzeuszem i prześladowcą chrześcijan. Stał za ukamienowaniem św. Szczepana. Dokonał radykalnej konwersji w następstwie nadprzyrodzonego widzenia Chrystusa pod Damaszkiem. Podczas swoich podróży misyjnych przemierzył lądem i morzem ponad trzydzieści tysięcy kilometrów. W okresie od połowy lat 30. do połowy lat 50. naszej ery założył kilka wspólnot chrześcijańskich w Azji Mniejszej i Europie. Powszechnie uchodzi za twórcę uniwersalnego modelu Kościoła, w którym dostęp do łaski mają poganie na równi z wyznawcami pochodzenia żydowskiego. Jest autorem listów wchodzących w skład Nowego Testamentu i jednym z głównych bohaterów Dziejów Apostolskich. Jego zaangażowanie ewangelizacyjne uczyniło z chrześcijaństwa wyznanie o zasięgu globalnym i położyło fundament pod najtrwalszą rewolucję społeczną w historii. Zasługuje tym samym na miano drugiego po Jezusie założyciela chrześcijaństwa. Odbiera cześć wraz ze św. Piotrem Apostołem. Jest wymieniany w modlitwie eucharystycznej Kanonu Rzymskiego.

Podstawowym źródłem poznania dziejów Pawła z Tarsu są Dzieje Apostolskie oraz trzynaście listów jego autorstwa, bądź jemu przypisywanych. Jednak listy zawierają niewiele informacji o życiu Pawła przed nawróceniem. Dzieje Apostolskie przytaczają ich znacznie więcej, jednakże pomijają kilka aspektów życia Pawła, takich jak prawdopodobna, ale nieudokumentowana egzekucja w Rzymie. Ponadto Dzieje i listy w niektórych fragmentach pozostają w sprzeczności. W szczególności dotyczy to liczby wizyt Pawła w Kościele Jerozolimskim. Za bliższe prawdy historycznej uznawane są listy, które powstały wcześniej (większość między 50 i 63 r.) niż Dzieje (spisane po 63 r.).

Źródłem wiedzy o Pawle są także najstarsze pisma tradycji chrześcijańskiej:

  • List do Koryntian Klemensa Rzymskiego – I/II w.
  • Listy Ignacego Antiocheńskiego do Rzymian i Efezjan – początek II w.
  • List Polikarpa do Filipian – początek II w.
  • Kanon Muratoriego – koniec II w.
  • Historia Ecclesiae Euzebiusza – początek IV w.
  • Dzieje apokryficzne, opowiadające o życiu Pawła (Dzieje Pawła, Dzieje Pawła i Tekli, Dzieje Piotra i Pawła), przypisywane Pawłowi listy apokryficzne tj. List do Koryntian, Trzeci List do Koryntian i Korespondencja Pawła z Tarsu z Seneką oraz teksty apokaliptyczne (Apokalipsa Pawła i Koptyjska Apokalipsa Pawła). Wszystkie te pisma są datowane na okres od II do IV w.
Paweł Apostoł, Rembrandt, ok. 1657

Szaweł urodził się w Tarsie w Cylicji (obecnie Turcja) około 5-10 roku po Chrystusie. Pochodził z żydowskiej rodziny silnie przywiązanej do tradycji. Byli niewolnikami, którzy zostali wyzwoleni. Szaweł odziedziczył po nich obywatelstwo rzymskie. Uczył się rzemiosła – tkania płótna namiotowego. Później przybył do Jerozolimy, aby studiować Torę. Był uczniem Gamaliela (Dz 22, 3). Gorliwość w strzeżeniu tradycji religijnej sprawiła, że mając około 25 lat stał się zdecydowanym przeciwnikiem i prześladowcą Kościoła. Uczestniczył jako świadek w kamienowaniu św. Szczepana.

Udział w kamienowaniu Szczepana, jednego z siedmiu diakonów Kościoła Jerozolimskiego, był przejawem wrogości i zapowiedzią kolejnych aktów przemocy wobec jego członków. Z takim nastawieniem, wyposażony w listy polecające od Sanhedrynu i nakaz aresztowania zwolenników nowej religii, Paweł udał się do Damaszku ok. 35/36 roku. W drodze doświadczył objawienia Jezusa Chrystusa, przeżył duchową przemianę i przyjął chrzest z rąk Ananiasza. Jak podają Dzieje Apostolskie:

Gdy zbliżał się już w swojej podróży do Damaszku, olśniła go nagle światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: „Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?” „Kto jesteś Panie?” – powiedział. A On: „Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić”. Ludzie, którzy mu towarzyszyli w drodze, oniemieli ze zdumienia, słyszeli bowiem głos, lecz nie widzieli nikogo. Szaweł podniósł się z ziemi, a kiedy otworzył oczy, nic nie widział. Wprowadzili go więc do Damaszku, trzymając za ręce. Przez trzy dni nic nie widział i ani nie jadł, ani nie pił.

Szaweł prześladujący chrześcijan stał się Pawłem – gorliwym wyznawcą Jezusa. Ze względu na zdradę prawd którym uprzednio służył, musiał uchodzić do Damaszku, następnie na pustkowie, gdzie przebywał trzy lata studiując Stare Przymierze. Na soborze apostolskim w roku ok. 49-50 doszło do przełomu, był tam bowiem i Paweł wraz ze swym postulatem dotyczącym nawracania na chrześcijaństwo, a ściślej tezy mówiącej o wolności od prawa mojżeszowego dla świeżo nawróconych z pogaństwa. Później odbył swe cztery słynne podróże – ich celem została Grecja, Azja Mniejsza, Macedonia, jak również Italia i Hiszpania. W wymienionych miejscach zakładał gminy chrześcijańskie. W końcu jednak został aresztowany i osadzony w więzieniu na dwa lata, podczas których popełnił swe listy. Więzienie szczęśliwie opuścił, lecz w efekcie swych dalszych zabiegów ewangelizujących został skazany na męczeńską śmierć w roku 67.

Nawrócenie św. Pawła Apostoła, Bartolomé Esteban Murillo 1675-1680

W Damaszku przyjął chrzest i zmienił imię na Paweł. Szaweł nawrócił się w drugim roku po śmierci Chrystusa, otworzył nową epokę swojego życia – zaczął głosić Słowo. Był to powód, dla którego rozpoczął się po prawdzie trudny dla niego czas prześladowania ze strony dotychczasowych współbraci. Musiał następnie zbiec z Damaszku, więc udał się na pustkowie, gdzie pozostawał trzy lata studiując od nowa Stare Przymierze. Dochodząc do nowych wniosków powziął nowy dyskurs i udał się do Jerozolimy by zasilić szeregi chrześcijan, a ściślej apostołów Jezusa. Jakkolwiek przyjęty chłodno, to doczekał się jednak akceptacji, ale musiał znów uciekać przed zasadzkami, tym razem do rodzinnego Tarsu. Warto nadmienić, że swoistym klucznikiem i odźwiernym w szeregi apostołów był dla niego Barnaba, by w duecie udać się do Antiochii, do gminy chrześcijańskiej. Tam też powzięli wykładanie Słowa, ale nie było to proste ze względu na różnice w interpretacjach między nimi a innymi w gminie, a dotyczyło między innymi sposobów pozyskiwania wiernych. Dopiero jednak na soborze apostolskim w roku ok. 49-50 doszło do przełomu. Stanowisko w sprawie zajął wówczas św. Piotr, dość pomyślnie dla Pawła, bowiem utrzymując, że na nawróconych z pogaństwa nie należy nakładać ciężarów prawa mojżeszowego. Paweł i Barnaba tryumfowali. Był to moment kulminacyjny, ponieważ Paweł rozpoczął wtedy swoje cztery wielkie podróże. Przemierzał w ten sposób obszary Grecji, Syrii, Małej Azji, Macedonii, czy też nawet Italii i według źródeł także Hiszpanii. Wszędzie tam dokładał starań by powstawały gminy wyznaniowe, i trzeba dodać że z niemałym powodzeniem. Wykonał wówczas szaloną pracę, bo jak się szacuje pokonał drogami morskimi i lądowymi około 10000 km, co było na tamte czasy wyczynem, i co w połączeniu ze znakomitymi efektami ewangelicznymi, dało rezultat w zastępach nowych wiernych chrześcijańskich.

Grób św. Pawła Apostoła w bazylice św. Pawła za Murami w Rzymie

Dobra passa trwała, aby przerwało ją dopiero aresztowanie Pawła w Jerozolimie w roku sześćdziesiątym. Przebywał w więzieniu w Cezarei Palestyńskiej. Był to okres dwóch lat uwięzienia, który również obfitował w głoszenie Słowa. Wtedy to właśnie pisał swoje słynne listy. Sprawa Pawła z Tarsu znalazła swe pomyślne rozwiązanie, ponieważ brakowało twardych dowodów aby go skazać. Wyszedł więc po dwóch latach na wolność. Podjął swoją dalszą wędrówkę, najpierw do Hiszpanii, następnie do Achai. Był to już jednak czas wielkiego prześladowania dla Pawła z Tarsu. Na rok 67 datuje się męczeńską śmierć Pawła. Według bardzo starożytnego podania św. Paweł miał ponieść śmierć od miecza. Nie jest znany dzień jego śmierci. Za to dobrze zachowano w pamięci miejsce jego męczeństwa za Bramą Ostyjską w Rzymie. Ciało Męczennika wpierw odnalazło swe miejsce w posiadłości św. Lucyny przy drodze Ostyjskiej. W roku 284, kiedy to miały miejsce wielkie prześladowania parafowane przez cesarza Waleriana, przeniesiono relikwie Apostoła do Katakumb, zwanych dzisiaj Katakumbami św. Sebastiana przy drodze Apijskiej. Natomiast w 313 roku edykt cesarza Konstantyna Wielkiego sprawił, że ciało św. Pawła przeniesiono na miejsce jego męczeństwa, gdzie cesarz wystawił ku jego czci bazylikę pod wezwaniem św. Pawła.

Św. Paweł jest patronem prasy katolickiej, duszpasterzy, teologów, robotnic, tkaczy, siodlarzy, wikliniarzy, powroźników, garncarzy, murarzy, zdunów, cegielników, ślusarzy, kowali, marynarzy, rybaków, sprzedawców ryb. Bywa wzywany w przypadku chorób uszu i skurczów, ukąszenia przez węża, w strachu, a także w błaganiach o deszcz i urodzaj.

Źródło:
https://zyciorysy.info/sw-pawel/#Krotki-zyciorys-sw-Pawla
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pawe%C5%82_z_Tarsu